Urzekające zmiany koloru obserwowane u kotów syjamskich są bezpośrednim rezultatem ich unikalnego składu genetycznego. Charakterystyczny spiczasty wzór z ciemniejszym ubarwieniem na pysku, uszach, łapach i ogonie to fascynujący przykład interakcji genów ze środowiskiem. To zjawisko nie jest tylko przypadkowym zdarzeniem; jest głęboko zakorzenione w DNA kota i jest uwarunkowane temperaturą. Zrozumienie genetyki stojącej za tą zmiennością koloru odblokowuje głębsze docenienie tych eleganckich kotów.
Gen Himalajski i wrażliwość na temperaturę
W sercu zmiany koloru u kota syjamskiego leży gen himalajski, gen recesywny odpowiedzialny za konkretny typ albinizmu. Gen ten nie eliminuje całkowicie produkcji pigmentu; zamiast tego produkuje wrażliwy na temperaturę enzym zwany tyrozynazą. Tyrozynaza jest kluczowa dla produkcji melaniny, pigmentu odpowiedzialnego za kolor skóry, włosów i oczu.
Wrażliwość tyrozynazy na temperaturę jest kluczem do spiczastego wzoru kota syjamskiego. Ten enzym działa optymalnie w niższych temperaturach. Dlatego chłodniejsze obszary ciała kota – kończyny, takie jak pysk, uszy, łapy i ogon – wykazują ciemniejszą pigmentację. Cieplejsze obszary, takie jak rdzeń ciała, pozostają jaśniejsze.
Ta zależna od temperatury ekspresja jest również znana jako akromelanizm. Jest to cecha wspólna dla innych zwierząt, w tym królików himalajskich i niektórych ras myszy. Piękno kota syjamskiego jest żywym dowodem na zawiły taniec między genetyką a czynnikami środowiskowymi.
Jak temperatura wpływa na kolor
Temperatura otoczenia odgrywa znaczącą rolę w intensywności punktowego ubarwienia kota syjamskiego. Koty żyjące w chłodniejszym klimacie mają tendencję do posiadania ogólnie ciemniejszych punktów, ponieważ większa część ich ciała doświadcza temperatur sprzyjających aktywności tyrozynazy. Z kolei koty syjamskie w cieplejszym klimacie mogą wykazywać jaśniejsze punkty.
Ten efekt temperaturowy jest najbardziej zauważalny u kociąt. Kocięta syjamskie rodzą się niemal całkowicie białe, ponieważ ich ciała są równomiernie ciepłe w łonie matki. W miarę jak rosną i temperatura ich ciała się reguluje, chłodniejsze kończyny zaczynają rozwijać charakterystyczne ciemniejsze punkty.
Nawet obrażenia mogą wpływać na kolor. Jeśli kot syjamski doświadczy miejscowego chłodzenia z powodu ogolonego obszaru po zabiegu chirurgicznym, na przykład, futro, które odrasta w tym miejscu, może być ciemniejsze niż otaczające je futro. To dodatkowo ilustruje bezpośredni związek między temperaturą a produkcją pigmentu.
Wariacje w kolorach kotów syjamskich
Podczas gdy gen wrażliwy na temperaturę dyktuje wzór punktowy, inne geny określają konkretny kolor tych punktów. Klasyczny kot syjamski ma punkty seal, które są ciemnobrązowe lub prawie czarne. Jednak selektywna hodowla doprowadziła do powstania wielu innych kolorów punktów, w tym:
- Czekoladowy punkt: Koty tej rasy mają punkty w kolorze mlecznej czekolady, jaśniejsze i cieplejsze w odcieniu brązu niż punkty seal.
- Blue Point: Blue Point to rozcieńczona wersja seal point, dająca chłodny, szaroniebieski odcień.
- Lilac Point: Lilac Point to rozcieńczona wersja chocolate point. Mają bladą, mroźną, szarą barwę z różowym odcieniem.
- Red Point (Flame Point): Czerwone lub płomieniste punkty przybierają barwę od morelowej do ciemnopomarańczowej, dodając ciepłego i żywego akcentu do wzoru syjamskiego.
- Cream Point: Cream pointy są rozcieńczoną wersją czerwonych pointów i charakteryzują się delikatnym, bladokremowym kolorem.
- Szylkretowy (Tortoiseshell Point): Koty tej rasy mają na punktach plamisty wzór w kolorze czerwonym lub kremowym z domieszką koloru foczego, czekoladowego, niebieskiego lub liliowego, co nadaje im wyjątkowy i uderzający wygląd.
Każda z tych odmian kolorystycznych jest wynikiem różnych kombinacji genów oddziałujących z genem himalajskim. Ta różnorodność genetyczna przyczynia się do szerokiej gamy pięknych kotów syjamskich, które widzimy dzisiaj.
Ponadto kolor ciała kotów syjamskich również jest różny. Podczas gdy tradycyjnie mają kremowobiałe lub płowe ciało, niektóre mogą wykazywać subtelne cieniowanie, które pasuje do ich koloru punktowego. Na to cieniowanie wpływa również temperatura i czynniki genetyczne.
Genetyka za kolorem punktowym
Specyficzne geny odpowiedzialne za kolor point są tymi samymi genami, które determinują kolor sierści u innych ras kotów. Jednak u kotów syjamskich geny te są wyrażane tylko w chłodniejszych obszarach ciała ze względu na wpływ genu himalajskiego. Na przykład kot z genotypem czarnego futra będzie miał seal points, ponieważ czarny jest kolorem bazowym.
Rozcieńczone geny odgrywają kluczową rolę w tworzeniu niebieskich i liliowych punktów. Geny te modyfikują ekspresję genów koloru bazowego, co skutkuje jaśniejszym, rozcieńczonym pigmentem. Rozcieńczony gen wpływa na rozmieszczenie granulek melaniny w trzonie włosa, powodując ich zlepianie się i mniej skoncentrowane.
Gen pomarańczowy, zlokalizowany na chromosomie X, odpowiada za czerwone i kremowe punkty. Ponieważ samice mają dwa chromosomy X, mogą wyrażać zarówno pomarańczowe, jak i niepomarańczowe allele, co prowadzi do wzorów punktów szylkretowych. Samce, mające tylko jeden chromosom X, mogą wyrażać tylko pomarańczowe lub niepomarańczowe, co prowadzi do punktów czerwonych/kremowych lub punktów seal/chocolate/blue/lilac.
Koty syjamskie i kwestie zdrowotne
Chociaż gen himalajski odpowiada za piękny, spiczasty wzór, ważne jest, aby zauważyć, że może być on związany z pewnymi problemami zdrowotnymi. Koty syjamskie są predysponowane do pewnych chorób genetycznych, z których niektóre są powiązane z tymi samymi genami, które wpływają na ich ubarwienie.
Jednym z powszechnych schorzeń jest oczopląs, mimowolny szybki ruch gałek ocznych. Uważa się, że schorzenie to jest związane ze zmniejszoną pigmentacją oczu, co wpływa na rozwój dróg wzrokowych. Choć nie zawsze jest to wyniszczające, oczopląs może wpływać na widzenie kota i percepcję głębi.
Koty syjamskie są również podatne na niektóre rodzaje nowotworów, w tym guzy gruczołu mlekowego i guzy komórek tucznych. Podstawa genetyczna tych predyspozycji jest złożona i nie do końca poznana, ale ważne jest, aby właściciele byli świadomi tych zagrożeń i zapewniali regularną opiekę weterynaryjną.
